Алесь Аркуш
   Вавэль
   Каля абарончых муроў Вавеля бутафорскi дракон
   пэрыядычна
   дыхае полымем у бок Вiслы,
   але зусiм ня страшна
   нават маленькiм дзецям,
   якiя са сьмехам абступiлi страшыдлу
   як факiра на сьвяточным кiрмашы.
   Я зноў блукаю ля тваiх муроў - Вавэль,
   здаецца, ведаю цябе зь сiвой даўнiны
   столькi ж, колькi гэтыя Пагонi на тваiх
   брамах i сьценах.
   Скачуць вершнiкi да роднага Полацку,
   нясуць весткi з Вавэля
   не загады, бо ня любiць Полацак загадаў,
   толькi весткi пра iнтрыгi, балi i фаварытаў,
   альбо просьбы аб вайсковай дапамозе;
   ня шмат тваiх слаўных сыноў, Полацак,
   наведвалi гэтыя шыкоўныя залi,
   ступалi на гэты ганаровы брук,
   дзiвiлiся з гэтых шэдэўраў-габэленаў,
   якiмi шчодра завешаны сьцены палацу;
   а хто i патрапляў сюды,
   на вочы караля суседняе краiны,
   цi заўсёды ён памятаў пра цябе,
   вялiкi Полацак?
   Цi не асьляпляла яго багацьце
   i пашанота двара манарха?
   Цi не прачыналася тут, сярод бляску
   i велiчы, пачуцьцё зайздрасьцi i сваёй
   непаўнавартасьцi?
   I тады, забыўшыся на гонар,
   сьпяшалiся зайздросьнiкi засьведчыць
   сваю адднасьць чужому каралю,
   зракалiся сваiх звычаяў, традыцыяў, мовы,
   забыйшыся на цябе, Полацак.
   Быў у гэтых краёх, прынамсi, адзiн палачанiн,
   якi выправiўся юнаком у далёкi Кракаў,
   звалi яго Францiшак;
   толькi не блукаў ён па каралеўскiх залях,
   не разглядваў бiблiйных сюжэтаў
   на вялiкiх - на усю сьцяну - габэленах,
   не частаваўся смажанай алянiнай са стала манарха
   па веды выправiўся ў чужанiцу Францiшак.
   Я ступаў на тыя самыя сходы,
   па якiх хадзiў дапытлiвы палачанiн,
   гукаў у тыя самыя сутарэньнi,
   якiя памятаюць голас юнака зь берагоў Дзьвiны,
   дакранаўся да сьценаў храму навукi,
   якiя захоўваюць цеплыню ягоных далоняў,
   пытаўся ў прафэсараў: як пабачыць земляка?
   Усе пацiскалi ў адказ плячыма.
   Дзiўным чынам я знайшоў яго...
   На хвiлiну Скарына адарваўся ад пiльнага занятку
   i, як сучасны кампутар, iмклiва счытаў з майго твару
   апошнiя навiна з Бацькаўшчыны.
   Ня буду доўга замiнаць, дружа Францiшак,
   о! колькi наперадзе ў нас працы!
   Да пабачэньня! Плёну дзеля велiчы роднага Полацку!
   Вечарам зь сябрам выправiмся
   ў мiстычную рэстарацыю "Ружы i кроў",
   дзе замовiм чырвонага вiна,
   якое, перш чым налiць у нашыя фужэры,
   даюць пакаштаваць на смак.
   Мы вып'ем за Полацак i за тваё здароўе, дружа Францiшак!
   Я буду па-беларуску
   апавядаць сябру пра чароўнае месца,
   дзе Палата сустракаецца зь Дзьвiною,
   дзе Ян Баршчэўскi напаткаў свае фантастачныя прыгоды,
   дзе Ластоўскi шукаў таямнiчыя лабiрынты...
   Мой суразмоўца, якi нiколi ня быў у Полацку,
   будзе ветлiва слухаць,
   часам незаўважна пакiдаючы цьмяную залю-сутарэньне
   дзеля якiхсьцi тэрмiновых развагаў i думак.
   Я гатовы апавядаць гэтым сьценам, манэкену мнiха,
   якi стаiць за маёй сьпiной,
   i нетаропкай афiцыянтцы...
   Заўтра Вавэль будзе такiм самым, якiм памятаю яго з мiнуўшчыны,
   i пазаўтраму, i праз год, i праз стагодзьдзе,
   i толькi Полацак будзе мяняцца:
   адновiцца ўнiвэрсытэт, вярнуўшыся ў муры былога Езуiцкага калегiюму,
   адбудуецца сабор сьвятога Стэфана,
   паўстануць помнiкi героям, якiя праславiлi места,
   народзiцца пантэон выбiтных людзей Краiны,
   а пад старажытнымi скляпеньнямi ўнiверсытэту
   зноў галава Дзядка, якая ўмее гаварыць на тузiне
   эўрапейскiх моваў, будзе даваць парады полацкiм шкалярам.
   Калi ты прыедзеш адпачыць да нас у Полацак,
   я абавязкова зваджу цябе да гэтай разумнай галавы,
   каб ты сам-насам запытаўся ў яе пра ўласнае патаемнае,
   пасьля чаго я правяду цябе па полацкiх лёхах
   да самых Бельчыцаў,
   дзе мы зойдзем у рэстарацыю "У братоў базыльянаў",
   замовiм чырвонага вiна i вып'ем за цябе, Вавэль!
   Кракаў-Полацак, травень 1999 г.